Uitkijkpunt Lunet aan de Snel
Op de Remise van Lunet aan de Snel is een uniek uitkijkpunt gecreëerd. Er is zicht op diverse onderdelen van de Nieuwe Hollandse Waterlinie zoals fort Honswijk, het inundatiekanaal en Polder Blokhoven, maar ook op de Lekdijk en de uiterwaarden. Deze verhoging op het verdedigingswerk ligt aan een openbaar wandelpad dat over het fortterrein loopt. Dit gedeelte is tevens opgenomen in een speciale kinderwandeling, het Onderwaterpad Kids. Het pad op de Lunet is bereikbaar via een hek links van de grote toegangspoort.
De Remise biedt niet alleen een weids uitzicht over het Eiland van Schalkwijk, maar is ook een prachtige plek om bezoekers te informeren over de verschillende verhalen die in het open landschap besloten liggen. In samenwerking met diverse partners is op de Remise een kunstwerk gerealiseerd, dat de waterlinie en de rol van het water in de omgeving op een beeldende manier tot leven brengt. In het kunstwerk komen de fysieke en digitale wereld bij elkaar.
Kunstwerk WATERSTAAT
WATERSTAAT is een werk van de Rotterdamse kunstenaar Geert Mul. Het kunstwerk intensiveert op een poëtische manier de ervaring met het fort en het landschap. Het laat de bezoeker het omliggende gebied lezen vanuit het perspectief van water. Of het nu gaat om de Stelling van Honswijk, de Lekdijk, de landbouw in polder Blokhoven of de natuur, water is in alles aanwezig. Door gebruik te maken van spiegels voegt het kunstwerk zich naar de omgeving, het neemt letterlijk de gedaante over van het landschap en de lucht. Wanneer je het kunstwerk tegemoet treedt, verschijnen er plattegronden op de zeskantige zuil, elk gelieerd aan een ander verhaal rondom water. De thema’s die verbeeld worden zijn: water als militair instrument, water als techniek, water als politiek, water als infrastructuur, water als cultuur en water als ecologie.
Augmented reality app Waterstaat
In samenhang met het kunstwerk WATERSTAAT is door digital artist Sander Veenhof een gelijknamige augmented reality app ontwikkeld. De app visualiseert op een kunstzinnige manier dezelfde zes waterthema’s. Als je op het uitkijkpunt van Lunet aan de Snel de app opent en je mobiele telefoon op de omgeving richt, komen er in het landschap allerlei digitale elementen voorbij, die je iets vertellen over de genoemde onderwerpen. Laat je verrassen!
De app Waterstaat is te downloaden via de Google Play Store en de Apple App Store.
Meer weten over de zes waterthema's ? Duik dan hieronder de diepte in !
Water als militair instrument
Vanuit de lucht kleine kunstwerken die in de aarde lijken gekerfd. Op de grond robuuste bouwwerken, die sluizen en kwetsbare doorgangen in de Waterlinie moesten beschermen. Forten, als wachters in het landschap, die in een onzichtbaar samenspel met waterwerken en inundatiekommen de vijand een halt toeriepen. In tijden van oorlog was het water onze bondgenoot.
Water als techniek
Het idee achter het waterbeheer in de Nederlandse polders komt goed tot uiting in het Inundatie-diagram van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. In dit stroomschema is aangegeven met welke sluizen, kanalen en gemalen de inundatiekommen onder water konden worden gezet. Hetzelfde mechanisme dat onze voeten droog hield, werd ingezet om de vijand met water de pas af te snijden.
Water als politiek
In de waterstaat gold het principe ‘wie het water deert, wie het water keert’. Met andere woorden: wie baat had bij bij een goede dijk, moest deze zelf onderhouden of daar dijkgeld voor betalen. Om dit principe handen en voeten te geven, was een dijk vanouds opgedeeld in ‘slagen’. Iedere slag kreeg zijn eigen code met cijfers en/of letters. Dat systeem werd ‘verhoefslaging’ genoemd.
Water als infrastructuur
Het favoriete landschap van dichter Hendrik Marsman was het rivierengebied tussen Wijk bij Duurstede en Vreeswijk. Zijn bekende gedicht over deze streek staat in steen uitgehouwen dicht bij de plek waar de Nederrijn overgaat in de Lek en het Amsterdam-Rijnkanaal de scheepvaart naar Utrecht en onze hoofdstad brengt. Schalkwijk is door de aanleg van dit kanaal op een eiland komen te liggen.
Water als cultuur
Nederlanders hebben het water beteugeld en het landschap ingrijpend aangepast. Rivieren zijn in een keurslijf gedwongen, veengebieden ontgonnen en meren drooggepompt. Vrije ruimte is in rap tempo volgebouwd en intensieve landbouw heeft voor een monocultuur gezorgd. Het lijkt erop dat we de grenzen van de maakbaarheid hebben bereikt. Hoogste tijd voor een andere balans.
Water als ecologie
Waterschap De Stichtse Rijnlanden werkt niet alleen aan onze veiligheid en schoon water, maar ook aan het verbeteren van biodiversiteit. Ze doen dit als deelnemer in het Deltaplan Biodiversiteit en met agrariërs in hun beheersgebied. Ter inspiratie heeft HDSR vijf icoonsoorten gekozen onder de titel 'The Wet Five': de blauwborst, de groene glazenmaker, de otter, de margriet en de weidehommel.
Realisatie Kunstwerk en App
Kunstwerk en App zijn gerealiseerd door samenwerking tussen Provincie Utrecht, Gemeente Houten, Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden, Stichting Fluid Future, Stichting Lunet aan de Snel, kunstenaar Geert Mul en digital artist Sander Veenhof.
De fondsen en subsidiegevers die hebben bijgedragen aan het kunstwerk Waterstaat en de AR App Waterstaat zijn: Mondriaan Fonds, Provincie Utrecht, BPD Cultuurfonds, HDSR (Blauwe Bewoners), K.F. Hein Fonds, Fentener van Vlissingenfonds, Gemeente Houten en Stichting Lunet aan de Snel.