Schootsveld
Schootsveld is een project van stichting Lunet aan de snel. Met het project gaat de stichting werken aan een betere balans tussen natuur, bewoner en landbouw. Polder Blokhoven, gelegen in het schootsveld van de Stelling van Honswijk, dient hierbij als voorbeeld. Door een meer duurzame veehouderij en agrarisch landschapsbeheer als uitgangspunten te nemen, ontstaat er meer ruimte voor water, natuur, weidevogels, dierenwelzijn en streekproducten. Daarnaast is de mogelijkheid van kleinschalige recreatie op het Eiland van Schalkwijk van belang, niet alleen voor de plaatselijke bevolking, maar ook voor de inwoners van het verstedelijkte gebied eromheen. Schootsveld wil hier aan meewerken in polder Blokhoven.
Kringenwet
De term schootsveld wordt gebruikt om het gebied aan te duiden dat door de artillerie van een fort of vestingwerk werd bestreken. De kanonniers hadden vrij uitzicht over het schootsveld nodig om de vijand van zo ver mogelijk te zien aankomen en onder vuur te nemen. In 1814 werd de eerste versie van de Kringenwet van kracht, die alle bouwwerken en beplanting binnen een bepaalde afstand tot een fort of vestingwerk aan regels onderwierp.
In het schootsveld van de Stelling van Honswijk en aan de rand van polder Blokhoven ligt de boerderij van de familie Uijttewaal, initiatiefnemers van stichting Lunet aan de Snel. Door de bepalingen in de Kringenwet is de boerderij gebouwd van hout; deze kon dan in geval van oorlog snel worden afgebroken.
Polder Blokhoven
De polder Blokhoven, gelegen aan de Achterdijk, is rond 1175 als laatste van de gebieden rondom de kern Schalkwijk ontgonnen en werd aan de noordkant begrensd door de Blokhovense wetering. Tegenwoordig wordt op de plattegrond van de gemeente Houten het hele gebied tussen Achterdijk en Schalkwijkse wetering Polder Blokhoven genoemd.
Waterschap Stichtse Rijnlanden gaat in haar watergebiedsplan voor polder Blokhoven zelfs uit van een gebied dat globaal wordt afgebakend door de Schalkwijkse wetering in het noorden, de Lekdijk in het zuiden en het Inundatiekanaal in het westen. In alle gevallen betreft het een prachtig open landschap, waar volop kan worden genoten van rust, natuur en ruimte!
Wilt u meer weten over de geschiedenis van polder Blokhoven, kijk dan eens op de website van Oudhouten.
Inundatieveld
Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden heeft in 2017 in samenwerking met de Nieuwe Hollandse Waterlinie, gemeente Houten en Provincie Utrecht in polder Blokhoven een inundatieveld annex retentievijver aangelegd. De waterplas met het naastliggende veld maakt de cultuurhistorische beleving van de Nieuwe Hollandse Waterlinie mogelijk. In de zomerperiode laat men het gebied tweemaal per maand onder water lopen, waardoor het principe van inundatie duidelijk wordt. Het inundatieveld is verder belangrijk als waterberging. Het gebied dient om piekbuien op te vangen, waardoor de wateroverlast in polder Blokhoven, en dus ook voor de landbouw, wordt verminderd. De retentievijver versterkt tevens de ecologische waterkwaliteit en de natuur. In het gebied zijn aanlegplaatsen voor kano’s gemaakt, waardoor het ook vanaf het water te bereiken is. Kijk hier naar de video!
Recreatie
Polder Blokhoven en zijn naaste omgeving lenen zich vanwege de uitgestrekte landerijen, het groene uitzicht en het vele water heel goed voor natuurbeleving. Kanoroutes en klompenpaden brengen je van de dorpskern van Schalkwijk dwars door het schootsveld naar de forten van de Waterlinie en vice versa.
Tijdens excursies geven we voorlichting over het gebruik van water bij de voedselproductie en het belang van goed waterbeheer in een poldergebied. Verder nemen we een kijkje bij de retentievijver van De Stichtse Rijnlanden en bezoeken we agrarische bedrijven om de productie van voedsel transparant te maken. Bij deze excursies dient het fort als uitvalsbasis.
Weidevogels
Schootsveld gaat zich sterk maken voor de weidevogels. De diverse populaties hebben het al jaren moeilijk om zich te handhaven. Hoewel er al veel energie en geld in is gestoken door provincie, gemeente, natuurorganisaties en agrarisch ondernemers, blijven de aantallen weidevogels teruglopen.
Met de aanleg van de retentievijver door het waterschap is voor de vogels inmiddels een prachtig foerageergebied gecreëerd. Nu moeten we er ook voor zorgen dat Blokhoven een open polderlandschap blijft waar agrarisch natuurbeheer als prioriteit gesteld wordt.
Streekproducten
Schootsveld wil ook de productie en het gebruik van streekproducten stimuleren. Ongelimiteerd transport is schadelijk voor dier en milieu, dus ‘hou het dicht bij huis’ is ons motto. Er zijn op het Eiland van Schalkwijk en in de Kromme Rijnstreek al veel mooie initiatieven ontplooid op dit gebied.
Het fort biedt straks plaats aan streekmarkten en ruimte voor vergaderingen, lezingen, debat en expositie over de balans tussen natuur, bewoner en landbouw en de rol van streekproducten daarin.